Friedrich Dessauer (doğum; 19 Temmuz 1881, Aschaffenburg; ölümü; 16 Şubat 1963, Frankfurt am Main), Alman fizikçidir. Almanya, Türkiye (1934 - 1937) ve İsviçre'de biyofizik alanında çalıştı. X-ışını kullanımının öncülerinden olmanın yanı sıra filozof, Reichstag üyesi, girişimci ve yayıncıdır.
Friedrich Dessauer, sanayici bir çiftin onuncu çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Philipp Dessauer (1837–1900), Aschaffenburg'daki beyaz kağıt ve selüloz fabrikasının kurucusuydu. Annesi, Liège'den boya imalatçısı Franz Daniel Vossen'in kızı Elisabeth Maria Karoline Vossen (1843–1920) idi. Gençliğinden itibaren bilimsel ve tıbbi araştırmalara, özellikle Wilhelm Röntgen tarafından 1895'te Würzburg'da keşfedilen X ışınlarına ve bunun tıbbi kullanımlarına merak duydu.
Dessauer, önce Münih Üniversitesi'nde ve 1899'dan sonra da TH Darmstadt'ta elektrik mühendisliği ve fizik okudu. 1903'te ilk makalesinde X-ışını yöntemini ele aldı. X-ışınlarının kullanımıyla ilgili araştırması sırasında radyasyon hasarı yüzüne ciddi şekilde zarar verdi ve çok sayıda plastik cerrahi ameliyatı geçirmek zorunda kaldı. Bu nedenle askerlikten de muaf tutuldu.1 Babasının ölümü nedeniyle eğitimine bir süre de ara verdi. 20 Nisan 1909'da Elisabeth Elshorst ile evlendi ve üç oğlu, bir kızı oldu.2 Kızı sonradan yazar olan Maria Dessauer'dı 3. Çalışmalarına 1914'ten itibaren Frankfurt am Main Üniversitesi'nde devam etti. Daha sonra 1917'de biyofizik alanında yaptığı yeni bir yüksek voltaj transformatörü ve bunun X-ışınları üretimi için uygulanması konusundaki tezi ile mezun oldu. Sonrasında önce bir laboratuvar kurdu, ardından X-ray makineleri ve diğer tıbbi cihazların üretimi için 500 kadar çalışanı olan VEIFA şirketini kurdu. 1916'da şirket yönetiminden ayrıldı. 1921'de Dessauer, Frankfurt'ta yeni kurulan Tıbbın Fiziksel Temelleri Enstitüsü’nün başkanı oldu.
Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Merkez Partisi'ne katıldı. Mart 1919'da Frankfurt Kent Konseyi ve Frankfurt Merkez Yönetim Kurulu üyesi oldu. Sosyal demokrat düşünceli bir işveren olarak sınıf mücadelesinin aşılması için kampanya yürüttü. Frankfurt belediye meclisinde merkez, SPD ve DDP arasındaki işbirliğini destekledi. Özel ilgi alanı ekonomik ve sosyal politikalardı. Dessauer ayrıca Caritas Derneği'nin ilk başkanı seçildi.4 1923'ten 1934'e kadar Reichstag üyesiydi.5 Aralık 1924'te Berlin'deki Reichstag'a girdi. Dessauer, Kasım 1933'e kadar Reichstag'da görev yaptı. 1924'ten itibaren Merkez Partisi'nin Reich Yürütme Komitesi'nde değerlendirici olarak görev yaptı. Orada Joseph Wirth'in görüşlerine yakındı, bu yüzden partinin sol kanadında yer aldı. Dönemde yaptığı çalışmalarda Nasyonal Sosyalizm konusunda erken uyarılarda bulundu. Parlamento grubunda 1933'te sözde Yetkilendirme Yasası'nın onaylanmasına karşı çıktı. 1933'te Nasyonal Sosyalistler tarafından tüm görevlerinden alındı. Temmuz 1933'te tutuklandı ve Mönchengladbach'taki “Küçük Halk Cemiyeti Davası”nda zimmete para geçirme ile suçlandı. Aralık 1933'te, Dessauer'i “kusursuz vatansever duygulara” sahip olarak tasdik eden Bölge Mahkemesi Başkanı Start tarafından beraat ettirildi.6
Beraat kararı olmasına karşın Dessauer Üniversitesi öğretim görevlisi olma isteğini reddetti. 6 Şubat 1934'de Dessauer'in evine baskın düzenlendi ve Dessauer geçici olarak tekrar tutuklandı. Mayıs 1934'te dedelerinden birinin Yahudi olması nedeniyle "Aryan olmayan soy" bahanesiyle emekli edildi. Dessauer bu durum üzerine Türkiye'den gelen daveti kabul etti. Dessauer, İstanbul Üniversitesi'nde radyoloji ve biyofizik Profesörü olarak atandı. 1934'te İstanbul Tıp Fakültesi'nde müdür olarak Radyoloji Enstitüsü'nü kurmaya başladı. Ayrıca bir biyofizik enstitüsü kurdu. 1937'de kendisine İsviçre'de bir pozisyon teklif edildi 7 ve sağlık nedenleriyle Türkiye'den ayrıldı. İsviçre'ye gitti ve 1938'den itibaren fizik dersleri verdi. 1948'de sürgünden döndü ve Frankfurt am Main Üniversitesi'nde öncelikle bilim felsefesi üzerine dersler verdi. 1950 yılında orijinal bölümüne döndü ve ayrılana kadar Fizik Enstitüsü'nün yönetimini yürüttü. Şubat 1963'te Dessauer, dönemin birçok radyasyon fizikçisi gibi aşırı radyasyon kontaminasyonunun sonuçlarından dolayı birkaç plastik yüz ameliyatı oldu. Ancak yine radyasyonun verdiği hasralar nedeniyle öldü 8 Aschaffenburg'daki eski şehir mezarlığına defnedildi.9
Dessauer, hayatının çoğunu radyoaktivite araştırmalarına adadı ve özellikle tıp teknolojisindeki uygulanabilirliğini inceledi. 1920'de Frankfurt Üniversitesi'nde fahri profesör olarak Tıbbi Fizik Vakfı'nı kurdu ve direktörlüğünü yaptı*.* 10 1922'de Frankfurt Üniversitesi'ne atandı.
1922'de X ışınlarının biyolojik maddeler ve süreçler üzerindeki etki mekanizması üzerine yaptığı çalışmalar nedeniyle kuantum biyolojisinin kurucusu olarak kabul edilir. Vuruş teorisi ile radyasyonun canlı hücreler üzerindeki etkilerini nicel olarak kaydetmeyi başardı.
Friedrich Dessauer, Frankfurt am Main ve Aschaffenburg şehirlerinin fahri vatandaşıdır. Friedrich-Dessauer-Gymnasium, Frankfurt-Höchst ve Friedrich-Dessauer-Gymnasium Aschaffenburg, Limburg Friedrich-Dessauer-Schule'nin 11 yanı sıra diğer bazı okullara ve (Frankfurt Friedrich-Dessauer-Straße) bir caddeye adı verilmiştir. Frankfurt am Main'deki en büyük Katolik öğrenci yurdu da onun adını taşır (Friedrich-Dessauer-Haus). Her yıl VDE Rhein Main, elektrik mühendisliği ve bilgi teknolojisi alanlarında üstün başarıları olan üniversite mezunlarına Friedrich Dessauer Ödülü'nü vermektedir*.*
ZBW - Leibniz Ekonomi Bilgi Merkezi'nin 20. yüzyıl basın kitinde Friedrich Dessauer hakkında gazete makalesi.
Alman Direniş Anıtı Merkezi'nde kısa biyografisi .
Reichstag üyeleri veri tabanında Friedrich Dessauer
Dessauer, Friedrich Josef Hubert , Landesgeschichtliches Informationssystem Hessen (LAGIS) içerisinde Hessen biyografisi.
Orijinal kaynak: friedrich dessauer. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ali Vicdani Doyum: Alfred Kantorowicz unter besonderer Berücksichtigung seines Wirkens in İstanbul (Ein Beitrag zur Geschichte der modernen Zahnheilkunde). Medizinische Dissertation, Würzburg 1985, S. 79. ↩
Monika Ebert: Friedrich Dessauer — Grenzgänger zwischen Physik und Medizin . In: Aschaffenburger Jahrbuch. Band 16, 1993, S. 341–360. ↩
A. Bayer: Der kleine Volksvereinsprozeß im Dezember 1933 in Mönchengladbach. 1982, S. 17. ↩
Ali Vicdani Doyum: Alfred Kantorowicz unter besonderer Berücksichtigung seines Wirkens in İstanbul (Ein Beitrag zur Geschichte der modernen Zahnheilkunde). Medizinische Dissertation, Würzburg 1985, S. 79 f. ↩
Ali Vicdani Doyum: Alfred Kantorowicz unter besonderer Berücksichtigung seines Wirkens in İstanbul (Ein Beitrag zur Geschichte der modernen Zahnheilkunde). Medizinische Dissertation, Würzburg 1985, S. 78–81 ↩
Richard H. Beyler: Exhuming the Three-Man-Paper. Target-Theoretical Research in the 1930s and 1940s. In: Phillip R. Sloan, Brandon Fogel (Hrsg.): Creating a Physical Biology. The Three-Man-Paper and Early Molecular Biology. The University of Chicago Press, Chicago/London 2011, ISBN 978-0-226-76782-6, S. 99–132, hier: S. 106–111. ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page